نهج‌البلاغه، دربردارنده مجموعه‌ای از خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)، در عین آنکه یکی از مهم‌ترین کتب ادب عربی و نماد بلاغت در آن زبان شمرده می‌شود، یک اثر ارزشمند حدیثی و منشوری از تعالیم سازنده اسلام نیز هست. این کتاب، از دیرباز تا کنون، مورد توجه عالمان مسلمان واقع شده و بی¬تردید پس از قرآن کریم، بیشترین آثار و تالیفات در ارتباط با آن نگاشته شده است؛ این به دلیل جایگاه ویژه نهج¬البلاغه به مثابه نمودی از سنت در طول قرآن کریم و شمول آن در بیان آموزه های عملی و کاربردی در زندگی مسلمانان است.
انسان ها می توانند در سایه رهنمودهای این کتاب، به رشد و پیشرفت بالایی دست یافته و افزون برآن، دستورات زندگی مادی و معنوی اسلام را به وسیله این مجموعه ارزشمند به همه ملّت ها عرضه نمایند. از این رو، رهبر فقید انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی در وصیت نامه الهی ـ سیاسی خویش در این باره می فرمایند: «ما مفتخریم که کتاب نهج البلاغه، که بعد از قرآن، بزرگ ترین دستور زندگی مادی و معنوی و بالاترین کتاب رهایی بخش بشر است و دستورات معنوی و حکومتی آن بالاترین راه نجات است، از امام معصوم ماست».
مسئله ای که اهمیت و جایگاه نهج البلاغه را بسیار بالا می برد، این است که این کتاب، مجموعه سخنان بزرگ مردی است که حقایق و معارف الهی سراسر وجودش را در برگرفته و در یک مقطع حساس تاریخ اسلام، مسئولیت اداره جامعه اسلامی را بر عهده داشته است. مقام معظم رهبری در بیاناتی، ضمن اشاره به این مطلب می فرمایند: «نهج البلاغه مانند گفته های حکیمی نیست که دور از غوغای زندگی و فارغ از واقعیت ها و مسایل گوناگونی که در یک جامعه ممکن است مطرح باشد، می نشیند و معارف اسلامی را بیان می کند؛ بلکه سخنان انسانی است که بار مسئولیت اداره یک جامعه عظیم را بر دوش خود احساس می کند و دانای دین و بصیر به همه معارف اسلامی و قرآنی است و با دلی مالامال از معرفت و روحی بزرگ و در مقامی پر مسئولیت، با مردم رو به رو می شود، با آنها حرف می زند و به سؤالات و استفهامات آنها پاسخ می دهد».
اهمیت یاد شده ما را بر آن داشت تا با این جایزه بیش از پیش بتوانیم در ترویج فرهنگ علوی و آموزه های بلند نهج البلاغه سهیم گردیم و پژوهشکده نهج البلاغه، بنیاد نهج البلاغه و معاونت قرآن و عترت وزات فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بتوانند در این راستا به عنوان نخستین نهاد علمی – فرهنگی نقش خود را به خوبی ایفا کند. در ادامه اهداف، معیارها، کیمته ها و دیگر جزئیات طرح آمده است.